نوشتن گاه

مهین برخلاف نام نرم و دل‌انگیز زنانه‌اش که توقع مخاطب را به سمت مادری مهربان، خواهری دوست داشتنی یا همسری خون‌گرم می‌برد، در فیلم مستندی که محمدحسین حیدری به همین نام ساخته، بیشتر وحشت را در دل بیننده بیدار می‌کند.

شاید برای اولین بار است که در این ایران مستندی در این قالب ساخته و پرداخته می‌شود. حیدری وقتی در شهر قزوین دانشجو بود، این ایده به ذهنش خطور کرد که فیلمی جنایی درباره مهین، اولین قاتل سریالی زن در ایران بسازد. قاتلی جوان در شهری آرام با مردمی مهربان و خون‌گرم.

برای مطالعه ادامه مطلب همینجا  کلیک کنید. 

سارو کودک ۵ ساله شبانه در میان سکوت پر جمعیت ترین کشور دنیا گم می‌شود و سال‌ها دور از خانواده در نقطه ای دور کنار خانواده ای فداکار بزرگ می شود. او روزی به وطن بازگشته و خانواده حقیقی اش را پیدا می کند.

این شاید داستان چند خطی فیلم است که میتوان بدون هیچ هیجان برای کسی تعریف کرد.

اما شارو یا Lion نام فردیست که گارث دیویس اولین تجربه سینمایی اش را بر اساس زندگی واقعی او ساخته است.

فیلم با بازی کودکی سارو میان پروانه ها در کنار روستای محل سکونتش آغاز می‌شود. برادر بزرگترش "گودو" او را صدا می کند و کودک از میان بازی و تفریح خارج شده و برای کار مهیا می‌شود. شغل گودو و شارو دزدی زغال سنگ از روی قطار حمل زغال است. آنها با درآمدشان از این راه تقریبا نیمی از درآمد خانواده را تامین می‌کنند.

یک شب با اصرار سارو، او نیز همراه 

"سکوت" خدا فیلمی است از مارتین اسکوسیزی کارگردان مطرح و به نام هالیوود. فیلمی که مصائب مسیح را اینبار با پدران مبلغ به ژاپن می برد و چالشی بزرگ میان مسیحیت و بودا خلق می کند.

رودریگرز و گاروپه دو کشیش پرتغالی قصد سفر به ژاپن را دارند تا به شایعاتی که درباره استادشان که سالهاست برای تبلیغ به ژاپن رفته و می گویند مرتد شده، پایان دهند.

فیلم در سیاهی با صدای جیرجیرک های جنگلی آغاز می شود و ناگهان با پدیدار شدن نام فیلم" سکوت"، مخاطب شوکه می شود و البته در ناخودآگاه ذهنش نیز کمی دلهره می افتد. بر خلاف فیلم های کلاسیک بدون "فید این" (عبور نرم از سیاهی به فیلم) با جامپ و پرش به داخل تصویر پرتاب می شویم. تصویری به شدت خشن از یک ژاپنی ایستاده در مه با چوب دستی و کلاه کشاورزان ژاپنی و دو سر بریده در کنارش.

اسکورسیزی به خوبی فضای وهم آلود و پرسش آمیز را با بخار و دود مانند فیلم های کوراساوا خلق کرده است.گویی ارواح فیلم رویاها در جنگل به تصاویر آغازین سکوت خواهند رسید.

 

راوی فیلم در آغاز، شخصی کشیش به نام فررا است که گمشده داستان می باشد و جستجو برای یافتن وی دستمایه اصلی فیلم گردیده.

در ادامه با صحنه ای مواجه می شویم که ظاهرا مارتین اسکورسیزی در آن قصد دارد معنایی را با نماد و نشانه بروز دهد. بعد از سماجت دو کشیش (رودریگرز و گاروپه) برای یافتن پدر فررا، نمایی به نمایش در می آید که با لنزی نزدیک به "فیش آی" تصویر برداری شده و جز حرکت غرب به شرق بازیگران درون نما که گویای  قصد سفرآنها  از اروپا به ژاپن است، معنایی دیگر برایش نمی توان یافت. نمایی خلاقانه  که با وجود تغییر شکل در ظاهر نما تغییر خاصی در بازیگران درون قاب ایجاد نمی کند. کشیشها روی پلکانی در حال پایین رفتن هستند اما هیچ حسی مبنی بر پایین رفتن آنها در مخاطب ایجاد نمی شود.

 

در چشمان تو شاید ابتدا فیلمی متفاوت به نظر بیاید اما با گذشت تقریبا یک سوم از فیلم بیننده ناخودآگاه احساس آشنایی با مفهوم آن می کند.

ابزاری ارتباطی که در دنیای امروز تکنولوژی برای نزدیک تر شدن انسانها با یکدیگر آن را تولید کرده است.

به نظر می‌آید نویسنده ایده فیلم را از تکنولوژی های ارتباطی همچون شبکه های اجتماعی مانند فیس‌بوک یا تلگرام وام گرفته است.

اما با کمی تغییر در آن ابزار ارتباطی را در دو انسان که جویای ارتباط با یکدیگر هستند نهادینه کرده است و البته لزوم این ارتباط را با شروع فیلم در کودکی بازیگران اصلی فیلم تقریباً فطری یا غریزی قلمداد کرده است.

فیلم به لحاظ کارگردانی و ساختار سینمایی مشکل چندانی که به چشم بیاید، ندارد و زیاد نمی شود حول محور تولید و فرم آن انتقاد کرد و خرده رفت.

کارگردانی خوب تصویر و موسیقی های استفاده شده به جا در فیلم شما را حتی با وجود زیرنویس، با فیلم همراه می کند.

اما آرام آرام دلهره ای عجیب درون بیننده به وجود می آید.چه خواهد شد؟ این سوالی است که مخاطب مدام از خود می‌پرسد حتا در رومانتیک ترین لحظات فیلم. آیا زن در حال خیانت به همسر خویش است؟ اگر اینطور است آیا مقصر است؟ ایا مقصر جایی فراتر از زمین است؟ کسی که در فطرت انسانها ارتباط را نهادینه کرده؟ آیا این طرز تفکر نطفه ی شک را در مغز بشر نمی کارد که شاید دیگر خود را به خاطر روابط غیر صحیح شماتت نکند، زیرا حق با اوست؟

ربکا و دیلن به قدری درگیر ارتباط شده اند که متوجه دیگران نیستند. کسانی که آنها را می بیند و ارتباطشان  در حقیقت، ارتباط مخفیانه شان دیگران را متعجب ساخته است.

جاس ویدون در نقش نویسنده، برین هیل در نقش کارگردان، زوئی کازان در نقش اول زن (ربکا) و مایکل استان دیوید در نقش اول مرد(دیلن)، خیانت را در فیلم در چشمان تو، شیرین جلوه داده و تلاش برای خیانت را راز موفقیت عشق می‌دانند.

این فیلم محصول سال ۲۰۱۴ کشور آمریکاست.

در آخر باید عرض کنم بنده تاکنون فیلمی بی شرمانه تر از این فیلم ندیده ام.

این فیلم رو حتما ببینید
من دردم گرفت
خیلی خوب ساخته بود فروغ
کارش خوب بود
اون زمان یه همچین فیلمی از همه لحاظ خوب
چه موسیقی ای که نداشت و چه ساند افکت هایی که کار کرده بود و غیره...

به رسم هر سال که در جشنواره شرکت می کردم و بعد از دیدن فیلم یادداشتی براش می نوشتم دارم امسال هم این کار رو می کنم. با این تفاوت که هر سال در جشنواره حضور داشتم و امسال نشد که بلیط تهیه کنم.
سخت شد.
سایت مشکل داشت به هر صورت نشد.
منم همون شکلی ناقص از روی آنونس علاقم به فیلم هارو بیان می کنم ;)
این فیلم با این که از طرف برخی دوستان منتقدم مورد مذمت قرار گرفته اما بنده با آنونسش به شدت ارتباط برقرار کردم و گمان می برم این به خاطر علاقم به نعمت الله، همچنین به خاطر محبت قلبیم به حاتمیست.
به هر حال شیفته و دلباخته منتظر آمدن فیلم هستم تا روی پرده سینما اون رو به نظاره بشینم و بببینم و احتمال زیاد لذت ببرم.
اگر هم فیلم خوب نبود قول می دم ه حرفم رو پس بگریم و از سر لجبازی باز روی حرفم بی جهت نایستم.

انتقاد تند پور صباغ به سینما و تلوزیون در جواب سوال خبرنگار:
چرا بعد از گذشت ۲۵ سال از جنگ فیلمسازانی که تمایل به ساخت فیلمهای ضد جنگ دارند کلمه ی ضد جنگ را با ضد دفاع خلط کرده و در فیلم های خود سعی در نشان دادن مظلومیت دشمن دارند؟
پورصباغ - مجتبی قره باغی - نوید ابراهیمی قانع

قبلا از ادبیات و صراحت لهجه ام عذرخواهی می کنم، اما باید بنویسم.

" تُتِ عزیز بکش پایین "، شاید این نام برای نمایش "خانواده تت" مناسبتر باشد.

خانواده تت یک نمایش طنز تلخ درباره جنگ است که بر خلاف تفکر کارگردان، اصلا کمدی نیست.

لایُش تت (جلیل فرجاد) همراه با خانواده خود حاضر شدند تا برای مدتی کوتاه میزبان یک فرمانده ی موج گرفته ی جنگی باشند. فرمانده ی مستقیم پسرشان "ژولا" که در حال انجام وظیفه در دوره خدمت سربازیست. این خانواده برای حفظ جان پسرشان و دور ماندنش از جنگ جهانی دوم، تن به دیکتاتوری سرگردی داده اند که به خاطر لطمات جنگی در توهم حمله زندگی می‏کند.

این نمایش به صورت ساختار شکن اما نه خیلی نو، با ورود پستچی فضول، راوی نمایش از میان تماشاگران آغاز می‎شود. پسری که در دقایق اولیه نمایش، شخصیتش پرداخته شده و اطلاعات کافی از طریق او به مخاطب داده می‎شود. فردی که نامه های مردم را قبل از رساندن به دستشان مطالعه می کند و نسبت به خوش خبر بودن و بد خبر بودن آنها، نامه ها را به دست صاحبشان می رساند.

در این یادداشت قصد ندارم در باره مباحث فنی نمایش یا ادبیات نمایشی و کارگردانی صحبت کنم. اما اشاره خوبی کردم به ادبیات.

ادبیات چیست؟ چه معنایی دارد؟

برخی در فارسی، ادب را به معنی فرهنگ ترجمه کرده‌اند و گفته‌اند که ادب یا فرهنگ همان دانش است و از دیگر معانی واژه ادب می‌توان به هنر، حسن معاشرت، شیوه پسندیده، با سخن اشاره کرد؛ (ویکی پدیا)

چیزی که در این نمایش کنار گذاشته شده، حسن معاشرت، ادب و و و.

در حوزه تمدن سازی و توجه به فرهنگ و رفتار و زندگی مردم ، پرداختن به شیوه ی زندگی ایرانی ـ اسلامی یکی از مهم ترین موضوعات در مقابله با موج سوم تهاجم فرهنگی دنیای غرب است که خانواده، جایگاه و هویت زن ایرانی به عنوان مادر و ستون خانواده را هدف قرار داده است. 

این کارشناس ضمن بیان تاکیدات مقام معظم رهبری برای مقابله با موج سوم تهاجم فرهنگی در جامعه، اظهار داشت: سینما به عنوان یک هنرچند وجهی و تاثیر گذار در میان اقشار مختلف مردم به حساب می آید و و باید دید آیا این ابزار قادر بوده است در تطابق با سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی، نقشی موثر برای پیشبرد اهداف فرهنگی داشته باشد یا خیر. 

کریمی با اشاره به مستند سیر تحول سینما در ایران، گفت: بر اساس این مستند، در جریان سینمای پیش از انقلاب، سعی در تغییر هویت زن ایرانی صورت گرفته بود که این حرکت در سال های اخیر نیز با هدف دگردیسی در جایگاه و هویت زن دوباره خودنمایی می کند این تحول در سینما را باید دقیق رصد کرد. 

منصوره اولیایی از پژوهشگران حوزه مسائل سبک زندگی و سینما نیز، به عنوان یکی از اساتید دعوت شده در این نشست،مطالب خود را به دو بخش تقسیم نمود. ابتدا مباحث مقدماتی در مورد سبک زندگی و سپس پرداخت به روند زیبایی شناختی کردن سبک زندگی توسط کارگردان فیلم سعاذدت آباد اختصاص داده بود. 

وی سخنان خود را با تعریفی کلی از سبک زندگی و مولفه های آن آغاز کرد و بیان داشت: سبک زندگی یک مفهوم بین رشته ای و چند بعدی در حوزه ی رفتار است و اگرچه وابسته به ارزش هاست اما خود ارزش ها نیست، به عنوان مثال ممکن است ارزش های یک فرد، با سبک زندگی او یکی نباشد و به همین سبب دچار تعارض شود. 

این پژوهشگر ضمن ارائه مثالی از فیلم سعادت آباد، بیان داشت: مثلا شخصیت "علی" در فیلم سعادت آباد دارای ارزش های دینی است اما سبک زندگی او مطابق ارزش های درونی اش شکل نمی گیرد و به همین دلیل دچار تعارض است. 

وی با اشاره به مسئله جهانی شدن و یکسان سازی مصرف فرهنگی و پیچیدگی نابرابری ها اذعان داشت که مفاهیم گذشته کارایی خود را از دست داده‌اند و اکنون در مطالعات فرهنگی اجتماعی استفاده از مفهوم سبک زندگی به جای طبقه ی اجتماعی، راهگشا تر است. 

اولیایی یکی از موضوعات مهم مربوط به سبک زندگی را خلق هویت دانست و افزود: در کلانشهری مانند تهران، دو مولفه ی مصرف و مُد اثر گذار هستند و افراد برای تامین امنیت هستی شناختی خود درشهر با روی آوردن به مد از فشار ساختاری کلان شهر کاسته و به تمایز گروهی و همچنین وحدت با گروه دیگر روی می آورند. 
 
وی با اشاره به کتاب "نظریه های طبقه ی مرفه" نوشته ی تورستن وبلن گفت: در این اثر نیز بیان شده است که تمام نمادهای منزلت و مُد از طبقه ی مرفه به سایر طبقات اجتماعی منتقل می شوند، و طبقات اجتماعی که به دنبال منزلت طبقه ی مرفه هستند، سعی در تقلید این نمادها دارند. 
 
اولیایی تمرکز فیلم های سینمایی بر زندگی طبقه ی مرفه جامعه را زنگ خطری برای مسئولین دانست و بیان کرد: از آن جا که طبقه ی مرفه در ایران، سبک زندگی خود را در تبعیت از غرب سامان داده است، آداب رفتاری وعواملی نظیر اختلاط روابط زن و مرد، و آداب معاشرت غیراسلامی به سرعت و به واسطه ی بازتولید دائم این فرهنگ در فیلم های سینمایی با تمرکز بر زندگی این طبقه به طبقات پایین تر جامعه انتقال داده می شود. هرچقدر این فرایند انتقال سریعتر باشند مدگرایی و مصرف برای رسیدن به نمادهای منزلت طبقه مرفه افزایش می یابد. 
 
وی با اشاره به پژوهشی که توسط رستگارامیرخالد و مهدی کاوه درباره ی ارتباط سینما و سبک زندگی انجام شده است، اظهار داشت: مطابق این پژوهش از سال 1380 به بعد، سبک زندگی دینی کمترین بازنمایی را داشته است و موضوعاتی مانند؛ بی اشکال بودن روابط دختر و پسر و کار خارج از خانه ی بانوان، زندگی مجردی تکرار و تبلیغ شده اند. 
 
این پژوهشگر حوزه ی سبک زندگی اسلامی گفت: رفتار و عادات مهم ترین نماد سبک زندگی هستند و برای تغییر رفتار جامعه، بهترین کار تغییر تفکر مردم است، مثلا در فیلم سعادت آباد و برخی فیلم هایی دیگر، مفهوم غیرت بامفاهیم منفی از جمله حسادت، توهم، پارانویا همنشین شده و با حساسیت‌های بیجای زن به مرد یکی گرفته می شود. 
 

اولیایی ضمن تحلیل فیلم "سعادت آباد" به کارگردانی "مازیار میری" بیان کرد: این فیلم با بازنمایی ارزش های خانواده مدرن تهرانی، دو قطب را در مقابل یکدیگر قرار می دهد، قطب اول شخصیت "علی"است که ارزش هایی مانند حلال و حرام، صداقت، تعهد به خانواده، اعتدال معاش، فرزند آوری، و عدم اختلاط زن و مرد برای او اهمیت دارند و قطب دوم یعنی الباقی شخصیت ها با عدم تقید به دین، به اموری مانند شراب خواری، اختلاط روابط، فردگرایی، تقدم کار زن به فرزند آوری و عدم تبعیت از مرد، می پردازند.